Chata Kurpiowska koło Pułtuska

W roku 2004 zgłosił się do nas właściciel starej chaty kurpiowskiej, którą niedawno kupił i poprosił nas o renowację tego zniszczonego domu z drewnianych bali. Chata stała nad Narwią, niedaleko Pułtuska, a trafiła tutaj jeszcze w latach 80-tych z okolic Myszyńca. Podczas przenoszenia domu z bali wymieniono dach i dobudowano konstrukcję przypominającą galerię. Nowy właściciel zakupił ciekawy, ale bardzo zniszczony dom, który wymagał renowacji. Musieliśmy zmierzyć się z następującymi problemami:

- dom był mocno nadwyrężony przez czas, a szczególnie jego elementy wykonane w latach 80-tych, w związku z tym wymiany wymagały m.in.: legary, drewniane belki stropowe, krokwie.
- w budynku zadomowili się przedstawiciele fauny jak np.: spuszczele, kołatki, osy i kuny
- dom został oszpecony podczas przebudowy i utracił swój pierwotny charakter – Chaty Kurpiowskiej, przebudowę wykonano wyjątkowo brzydko i niechlujnie, co sprawiło, że drewniany budynek nie był ani ładny, ani funkcjonalny.

Dach zbudowano pod kątem 34 stopni, a krokwie osadzono w ścianach, dlatego poddasze było bardzo małe. Zmniejszyła je dodatkowo, nikomu do niczego niepotrzebna, loggia w szczycie. Wejście zamiast z przodu – na podwórko – znajdowało się z tyłu budynku na wprost płotu sąsiada…

Po wstępnej analizie kosztów stworzyliśmy kompleksowy projekt renowacji domu drewnianego, obejmujący następujące prace: usunięcie dachu, belek stropowych oraz podłóg i legarów. Zachowaliśmy jedynie elementy pochodzące ze starej chaty, sprzed przebudowy, czyli ściany obwodowe. Na stare ściany nałożono nowe oczepy, spinające i wzmacniające konstrukcję. Wnętrze chałupy podnieśliśmy, co bardziej odpowiada współczesnym potrzebom. Na oczepy w trakcie renowacji domu nałożono nowe belki stropowe, które wystawały 60 centymetrów poza obrys budynku. Belki stropowe domu zakończono murłatami. Wysunięcie ich poza obrys budynku, znacznie powiększyło powierzchnię poddasza. Na murłaty nałożona została więźba w układzie krokwiowo-jętkowym, z zakotwieniem krokwi w murłatę. Wykorzystując tę typową dla Kurpi konstrukcję wyeliminowaliśmy potrzebę podpierania ramami stolcowymi, pozwoliło to swobodnie kształtować wnętrze poddasza.

Przede wszystkim zmieniliśmy układ wewnętrzny tak, żeby wejście główne znajdowało się od strony podwórka. Przed wejściem zbudowaliśmy ganek. Od strony rzeki zaprojektowaliśmy zadaszony taras – w charakterystycznej dla Mazur formie podcienia szczytowego. Dom drewniany dodatkowo docieplono od środka i wybudowano nowy komin, łazienkę, kuchnie z kuchnią kaflową i piecem chlebowym itd., itp. Efekt renowacji domu drewnianego z bali mile zaskoczył naszego klienta, co zaowocowało kontynuacją współpracy przy innych projektach, trwającej aż do dzisiaj.

Autor: architekt Piotr Olszak